Chúng ta thường nghĩ rằng những người trẻ là những học viên am hiểu rất nhiều về công nghệ cao, nhưng liệu họ có biết cách giữ an toàn cho việc học trực tuyến hay chỉ đơn giản là lướt web? Jo Budden là người biên tập trang web LearnEnglish Teens sẽ giúp chúng ta trả lời câu hỏi này.
Tác động của thời đại công nghệ lên giới trẻ
Nhiều người nghĩ những thanh thiếu niên ngày nay đang ở trong thời đại công nghệ nên họ sử dụng những sản phẩm công nghệ thành thạo hơn rất nhiều những lớp người đi trước. Thật vậy, đến ngay cả một đứa trẻ cũng có thể sử dụng điện thoại và máy tính bảng nhanh hơn cả người lớn. Tuy nhiên, những học viên trẻ tuổi này cần phải học cách lên mạng trực tuyến một cách an toàn cũng như biết cách xử lý khi phát sinh vấn đề trên mạng.
Một khảo sát mới đây từ Hiệp hội Quốc gia Ngăn ngừa Ngược đãi Trẻ em (NSPCC) đã tiết lộ rằng: ¼ những người trẻ ở Anh đã xem vài thứ không tốt trên một trang mạng xã hội. Trong đó, có đến 58% thanh niên cảm thấy buồn vì những người mà họ chỉ quen biết trên mạng. Có 22% trong số đó, có trải nghiệm trực tuyến tiêu cực.
Những thống kê này làm nổi bật hai điều quan trọng. Điều đầu tiên là ba mẹ và giáo viên cần nỗ lực nhiều hơn để khuyến khích người trẻ nói về những trải nghiệm trực tuyến của riêng mình nếu gia đình và nhà trường muốn bảo vệ họ. Điều thứ hai là cách định nghĩa về một người bạn, với mỗi người “bạn bè” mang một ý nghĩa và những câu chuyện hoàn toàn khác nhau. Hiện nay, giới trẻ còn có thêm khái niệm “bạn bè trên mạng” – là những người mà họ chẳng bao giờ gặp mặt: những người này có lẽ là bạn của bạn bè hoặc là những người có chung sở thích như chơi game trực tuyến. Nhưng trong nhiều trường hợp, người trẻ không thực sự biết ai mới là bạn đúng nghĩa của mình. Điều này có thể dẫn họ đến chỗ dễ bị tổn thương hoặc bị lợi dụng.
Vậy ai sẽ nhận trách nhiệm hướng dẫn cho thanh thiếu niên cách online khi họ sinh ra trong thời đại kỹ thuật số này? Các chuyên gia trong lĩnh vực này đề nghị người lớn cần đóng vai trò chủ động, thay vì đứng ở vị trí hậu phương và cho rằng giới trẻ tự động biết cách lên mạng hoàn toàn. Điều này có thể gây nguy hiểm cho những người trẻ. Thay vào đó, các bậc phụ huynh, giáo viên, và người lớn nên tạo ra những chủ đề về an toàn trực tuyến cho người trẻ và đi tiên phong trong việc khuyến khích những hành vi an toàn trên mạng.
Tạo sự kết nối giữa phụ huynh và con trẻ
Các nhà thiết kế vừa đưa ra thị trường một ứng dụng mới với tên gọi là Out Pact khuyến khích phụ huynh nên sử dụng đến một bản chỉ dẫn dành cho các con của họ về cách hành xử an toàn khi lên mạng.
Nội dung của bản hướng dẫn trong ứng dụng này rất đơn giản: phụ huynh nói với con họ về thời gian được lên mạng và cam kết khi nào được sử dụng thiết bị di động. Ứng dụng cho phép phụ huynh kiểm soát thời lượng con của họ có thể truy cập wifi và ứng dụng nào con có thể dùng.
Sự ra mắt của ứng dụng này là một dấu hiệu cho thấy phụ huynh đang tìm cách giải quyết vấn đề cho con cái họ. Nhưng cách thiết thực nhất vẫn là khuyến khích một cuộc trao đổi trực tiếp, nhẹ nhàng giữa cha mẹ và con cái về vấn đề online và những nội dung các con được phép truy cập khi online.
Mẹo giúp người dùng an toàn trực tuyến
Cũng như ba mẹ, giáo viên đóng một vai trò cần thiết trong việc bảo đảm học sinh tận dụng internet đúng cách. Điều này bao gồm việc làm thế nào để tìm kiếm thông tin hiệu quả, và cách tiếp cận đáng tin cậy từ các nguồn khác nhau.
Sẽ rất hữu ích nếu có một vài quy tắc chung hoặc chỉ dẫn chung cho người học khi sử dụng internet như:
- Tử tế với bạn bè trên mạng
- Cẩn trọng với những gì bạn chia sẻ
- Giữ bí mật thông tin cá nhân
- Kiểm tra cài đặt riêng tư
- Biết cách báo cáo (report) các bài đăng xấu
- Bảo vệ mật khẩu an toàn
- Không bao giờ gặp mặt riêng những người mà bạn chỉ quen biết trên mạng
- Nếu bạn thấy bất cứ thứ gì trên mạng mà bạn không thích hoặc khiến bạn khó chịu, hãy chia sẻ với những người bạn tin tưởng.
Các hoạt động khuyến khích an toàn trực tuyến
Trong ứng dụng Out Pact những chỉ dẫn an toàn xuất hiện trong hoạt động Đọc, Nghe và Xem video tiếng Anh dành cho tất cả học viên có trình độ tiếng Anh chưa cao.
Với những học viên có trình độ cao, sẽ có bài hướng dẫn dài hơn về an toàn trực tuyến, đi kèm một bài kiểm tra nhỏ để xác định người học có phải là công dân rành về kĩ thuật số hay không. Hoạt động tìm hiểu những nguyên tắc về kỹ thuật số này sẽ khuyến khích người học quan tâm tới những gì họ chia sẻ trên mạng.
Những bài hát là cách tuyệt vời để gây chú ý tới người học. Trong hoạt động ngày Safer Internet Day (An toàn Internet) năm vừa qua, hội thảo nhạc rap GMC Beats đã kết hợp với Webwise Ireland để tạo ra một bài hát tuyệt vời chứa đầy đủ các thông điệp an toàn trực tuyến mạnh mẽ. Ca khúc này đưa ra những lời khuyên và nhắc nhở chúng ta về an toàn khi online và internet là một công cụ hữu hiệu để học và giải trí. Hiện nay, một số trang web học tiếng Anh trực tuyến cũng hỗ trợ người học tiếng Anh thưởng thức ca khúc này.
Trang web Premier Skills English có một vài tài liệu trực tuyến dưới dạng truyện tranh đã đưa ra một vài vấn đề nghiêm trọng về “an toàn sử dụng mạng” ra ánh sáng. Những mẩu truyện tranh phản ánh việc gặp mặt một người bạn quen biết trên mạng ở ngoài đời thực, và những gì bạn chia sẻ trực tuyến.