Thơ ca là một công cụ tuyệt vời để ứng dụng vào việc học tiếng Anh của trẻ vì thơ ca giúp trẻ thực hành các kỹ năng như: nghe, nói, đọc và viết. Ngoài ra, thơ ca còn giúp trẻ có được trí tưởng tượng phong phú. Tuy nhiên, để sử dụng thơ ca trong lớp học tại các trung tâm Anh ngữ cho trẻ em không phải là điều dễ dàng. Dưới đây là các bước sẽ giúp trẻ làm quen với thơ và biết cách tự tạo ra các bài thơ của riêng mình.
Giới thiệu về thơ
Đầu tiên, hãy chọn những bài thơ mà bạn nghĩ rằng trẻ sẽ thích và phù hợp với độ tuổi và trình độ. Tuy nhiên, cũng đừng bỏ qua những bài thơ mà bạn nghĩ rằng trẻ sẽ không thể nào hiểu được, vì điều quan trọng khi ứng dụng thơ ca trong giai đoạn đầu là để trẻ làm quen, cảm nhận được bài thơ. Bạn có thể sử dụng hình ảnh hoặc một vở kịch câm để giúp trẻ hiểu được ý nghĩa của bài thơ.
Nếu bạn gặp vấn đề với việc tìm kiếm thơ cho trẻ, hãy thử truy cập vào hai trang web sau để tìm kiếm những bài thơ phù hợp cho trẻ:
- childrenspoetryarchive.org - Nơi bạn có thể tìm kiếm các tuyển tập thơ xuất sắc theo chủ đề. Bạn có thể chọn một chủ đề mà trẻ đã học gần đây trong lớp hoặc một chủ đề khiến trẻ cảm thấy hứng thú.
- poetryzone.co.uk - Trang web này cho phép người dùng tìm thấy nhiều ví dụ về những bài thơ, một số trong đó được viết bởi các bé. Ngoài ra còn có một bộ phận giáo viên chuyên đánh giá về sách thơ cho trẻ em và đưa ra rất nhiều lời khuyên hữu ích.
Đưa ra ý tưởng
Đối với những học sinh chưa từng làm thơ hay đọc thơ, giáo viên nên có các hoạt động hướng dẫn để hỗ trợ các em trước khi giới thiệu các thể loại thơ cho trẻ.
Bước đầu giáo viên nên hướng trẻ đến với những tác phẩm nghệ thuật đơn giản hoặc những bài thơ thuộc thể loại limericks (loại thơ có yếu tố gây cười và chỉ có năm câu). Mục đích của những hoạt động này nhằm giúp trẻ làm quen, dần hình thành ý tưởng và biết về cấu trúc các bài thơ. Để biết về các thể loại thơ, giáo viên có thể tham khảo hai trang web được đề cập ở trên.
Một điều cần lưu ý khi chọn thơ cho trẻ là hãy chọn những bài thơ không phải gieo vần dành cho những trẻ có trình độ tiếng Anh không cao. Đối với những trẻ có trình độ tiếng Anh, từ vựng tương đối tốt, chúng ta có thể chọn những bài thơ có vần điệu để giới thiệu.
Lựa chọn và khám phá chủ đề
Nếu trẻ đã có một chủ đề, các em tập trung suy nghĩ tốt hơn, nếu không, hãy gợi ý chủ đề cho trẻ. Chủ đề phải là một cái gì đó thú vị và phù hợp để giúp trẻ dễ dàng biểu đạt, ví dụ: "home" hoặc "school".
Trước khi bắt đầu cho trẻ tự viết những vần thơ của riêng mình, giáo viên nên giới thiệu sơ lược về chủ đề. Điều này giúp cho người dạy nắm được sự hiểu biết của trẻ, giúp trẻ có thêm những ý tưởng mới mẻ về chủ đề đó. Giáo viên nên khuyến khích học sinh nghĩ rộng ra về chủ đề đã chọn.
Ví dụ: khi nói về "home" (ngôi nhà), người dạy có thể gợi ý đó là những ngôi nhà riêng hoặc những ngôi nhà trên khắp thế giới, tại các thị trấn, quốc gia. Ngoài ra "home" còn có thể là nhà cho động vật, v.v...
Bên cạnh đó, giáo viên có thể thiết lập một số hoạt động để giúp học viên thu thập thêm ý tưởng. Ví dụ, về chủ đề "home", người học có thể:
- Suy nghĩ về những từ ngữ gợi cho người nghe cảm giác về một ngôi nhà: gia đình, an toàn, văn hóa, đường phố quen thuộc, thực phẩm, v.v...
- Viết một danh sách mua sắm cho một ngôi nhà thực của trẻ: một cửa trước màu trắng, bàn bếp màu xanh, tranh ảnh, một cái hộp bằng bạc.
- Liệt kê năm điều cần làm để khiến mọi người đều cảm thấy thoải mái như ở nhà.
- Mô tả sáu ngôi nhà cho động vật, chẳng hạn như đáy biển, vườn cây, hang động, những tảng băng hoặc cái lồng.
- Hãy nghĩ về bốn nơi cho trẻ cảm giác như ở nhà: nông thôn, thị trấn, quốc gia, hành tinh v.v...
Trẻ tập làm thơ
Trước khi bắt đầu viết thơ, trẻ cần có kế hoạch cụ thể, nhân vật nào sẽ xuất hiện trong bài thơ, hình thức thể thơ là gì, tiêu đề bài thơ ra sao? Và một bản nháp về những ý tưởng cho bài thơ.
- Lập kế hoạch: đảm bảo trẻ có đủ thời gian để lên kế hoạch cho bài thơ của mình. Giai đoạn này có thể con cần khá nhiều hỗ trợ vì hoạt động viết thơ còn rất mới đối với các trẻ.
- Nhân vật: trẻ có thể chọn nhân vật xuất hiện trong bài thơ như "một người quan sát" và mô tả lại nhân vật hay tự kể lại câu chuyện của chính mình (tự truyện). Các nhân vật trong bài thơ của trẻ nhỏ thường là người, động vật hoặc những vật vô tri vô giác và được đặt trong bất kỳ hoàn cảnh, không gian hay thời gian. Những ý tưởng về nhân vật của trẻ, đôi khi xuất phát từ truyện sách hay phim ảnh nhưng cũng có khi là do trẻ tự nghĩ ra.
- Hình thức: những bài thơ của bé không nhất thiết phải có một hình thức cụ thể hoặc quá phức tạp. Một đứa trẻ có trình độ tiếng Anh thấp vẫn có thể làm ra một bài thơ gây xúc động cho người đọc. Thơ ca trong tâm hồn của trẻ không cần phải gieo vần, vì thế giáo viên nên để trẻ tự do thể hiện ý tưởng và khuyến khích các bé viết một bản nháp dưới dạng văn xuôi hoặc thơ tự do.
- Tiêu đề: tiêu đề có tác động rất lớn đến bài thơ, tiêu đề có thể dài, ngắn, vui nhộn hoặc được đặt theo bối cảnh bài thơ như: cái gì, ở đâu, khi nào, ai.
- Viết lại: cho các em thời gian để đọc lại bản nháp, chỉnh sửa những ý tưởng trước khi có một bài thơ chính thức. Mỗi em sẽ lần lượt đọc to bài thơ của mình cho các bạn khác cùng nghe, đây là hoạt động nhằm khuyến khích phản hồi của các bé. Hãy hỏi các em về những hình ảnh, dòng thơ nào mà chúng thích nhất. Khi viết lại bài thơ hoàn chỉnh, giáo viên cần nhắc nhở học sinh những điều sau:
- Sắp xếp lại các dòng, dòng đầu tiên và dòng cuối cùng phải có tính nhấn mạnh
- Chơi với ngôn từ, sự lặp lại, độ dài mỗi dòng
- Thay thế những từ vô nghĩa được lặp đi lặp lại nhiều lần
- Xem xét các từ nhỏ như: "can", "and", "it" để lượt bỏ hoặc thay thế bằng dấu phẩy.
- Kiểm tra tính nhất quán của các thì trong tiếng anh.
Đọc thơ
Khi những bài thơ được hoàn thành, hãy cho trẻ thời gian để thực hành đọc to bài thơ của mình. Mời trẻ đọc những bài thơ cho một nhóm hoặc cả lớp nếu giáo viên nghĩ rằng trẻ thích làm điều này và khuyến khích trẻ đọc càng diễn cảm càng tốt.
Nếu có thể, hãy ghi âm lại những bài thơ của trẻ, nếu có hiệu ứng âm thanh và nhạc nền thì càng tăng thêm sự thích thú cho trẻ. Giáo viên chủ nhiệm có thể mời thêm những giáo viên hoặc bạn khác lớp đến nghe trẻ đọc thơ.
Tạo ra những sự kiện bất ngờ, những cuộc thi trong lớp học như thế này sẽ giúp trẻ nhận thấy được tầm quan trọng của việc học và điều đó có thể sẽ trở thành một trong những điểm nhấn đáng nhớ cho các em.
Triển lãm các bài thơ của trẻ
Biến hành lang lớp học hoặc hành lang trung tâm tiếng Anh trở thành địa điểm để trưng bày các tác phẩm thơ của trẻ là một ý tưởng rất tuyệt vời. Hoặc tập hợp bài thơ của các em thành một quyển sách lớn cũng là một ý kiến rất hay.
Nếu có điều kiện sao chép các bài thơ của trẻ ra nhiều bản sao cho mỗi em giữ một bản, mang về cho gia đình, ba mẹ cùng xem. Đây sẽ là niềm tự hào, là động lực không nhỏ đối với trẻ, thúc đẩy việc học tiếng Anh của con không ngừng phát triển.