- 27 đại sứ truyền thông khoa học từ các nước trên thế giới cùng tranh tài giành ngôi vị Đại sứ truyền thông khoa học FameLab toàn cầu 2015.
- Vũ Danh Việt đại diện Việt Nam tham dự vòng bán kết FameLab toàn cầu
- Ban giám khảo gồm có Jose Vitor Malheiros, Roberto Trotta, Vivienne Parry và Matt Taylor
- Vòng chung kết toàn cầu chào đón những đại diện lần đầu tiên tham dự từ các nước Azerbaijan, Malaysia, Việt Nam và Tổ chức Nghiên cứu Nguyên tử Châu Âu (CERN)
Ngày 2 tháng 6 năm 2015
27 đại sứ truyền thông khoa học xuất sắc nhất từ các nước trên thế giới đang cùng tiến về liên hoan khoa học The Times Cheltenham Science Festival để tham dự vòng Chung kết toàn cầu lần thứ tám của cuộc thi FameLab. Cuộc thi uy tín do Hội đồng Anh và tổ chức Cheltenham Festivals tổ chức, nhằm mục đích tìm kiếm những nhà khoa học đầy triển vọng với khả năng lôi cuốn và tạo cảm hứng cho công chúng cùng nhìn thế giới từ một góc nhìn hoàn toàn mới mẻ chỉ trong ba phút.
Mỗi thí sinh sẽ tham dự một trong số ba vòng thi bán kết, tại đó họ sẽ mang tới một bài trình bày trong ba phút về một chủ đề tự chọn – từ khoa học về nụ hôn, cho tới từ trường. Các bài trình bày sẽ được đánh giá theo quy định vàng 3Cs: nội dung (content), tính rõ ràng (clarity) và độ hấp dẫn (charisma). Những người thắng cuộc sau đó sẽ tiếp tục mang tới bài trình bày thứ hai trong vòng thi chung kết toàn cầu vào ngày sau đó.
Các quán quân lọt vào vòng chung kết đến từ năm châu lục sẽ cùng tranh tài để được vinh danh là đại sứ truyền thông khoa học lý thú, dễ hiểu và lôi cuốn nhất trước hội đồng giám khảo là các chuyên gia và trước khán giả tại liên hoan khoa học Cheltenham, cùng hàng ngàn khán giả theo dõi trực tiếp trên toàn thế giới. Năm nay, vòng chung kết toàn cầu có sự tham dự của các quán quân quốc gia từ Úc, Azerbaijan, Bỉ, Tổ chức Nghiên cứu Nguyên tử Châu Âu (CERN) (đại diện của CERN đến từ cuộc thi FameLab riêng biệt được tổ chức tại CERN), Cộng hòa Síp, Croatia, Cộng hòa Séc, Ai Cập, Pháp, Đức, Hy Lạp, Hồng Kông, Ai len, Ý, Israel, Lithuania, Malaysia, Hà Lan, Ba Lan, Bồ Đào Nha, Rumani, Nam Phi, Hàn Quốc, Tây Ban Nha, Thụy Sĩ, Vương quốc Anh và Việt Nam.
Từ khi ra đời tại Liên hoan Cheltenham năm 2005, FameLab đã phát triển và trở thành cuộc thi truyền thông khoa học hàng đầu. Sự hợp tác từ năm 2007 với Hội đồng Anh đã mang cuộc thi vươn xa toàn cầu với 7500 nhà khoa học trẻ và kỹ sư tham dự từ hơn 32 quốc gia trên thế giới.
Trong tháng Tư năm 2015, Vũ Danh Việt, sinh viên công nghệ thông tin của trường Đại học Công nghệ, Đại học Quốc gia Hà Nội đã chinh phục khán giả và ban giám khảo với câu chuyện khoa học lãng mạn và thú vị: “Vì sao mưa lại có mùi?” để dành ngôi vị quán quân đại diện cho Việt Nam tham dự vòng chung kết toàn cầu tại Cheltenham Festivals.
Giáo sư Russell Foster FRS, Chủ tịch Liên hoan Khoa học The Times Cheltenham Science Festival nói: “Khoa học đẳng cấp thế giới không chỉ khơi gợi niềm khao khát kiến thức của chúng tôi, mà còn củng cố tăng trưởng kinh tế của các quốc gia, và có lẽ hơn lúc nào hết, chúng ta nhận thấy tầm quan trọng của việc truyền thông khoa học tới mọi lĩnh vực đời sống xã hội trên toàn cầu. FameLab là một kỳ thi cho những nhà khoa học trên toàn thế giới để học hỏi và rèn luyện khả năng truyền thông khoa học, cũng như truyền đạt niềm đam mê khi thực hiện những nghiên cứu khoa học. Tôi đã thực sự ấn tượng sâu sắc bởi không khí của lòng quyết tâm và tinh thần hợp tác mà cuộc thi đã gây dựng giữa những nhà nghiên cứu từ các quốc gia khác nhau, từ các nền văn hóa và lĩnh vực khác nhau. Ngọn đuốc truyền thông khoa học quốc tế đã thực sự bùng cháy tại FameLab!”.
John Worne, Giám đốc Chiến lược, Hội đồng Anh, cho biết thêm: “Sứ mệnh của Hội đồng Anh là kết nối mọi người, và khoa học là hiện thân rõ ràng nhất của hợp tác quốc tế. Các bạn chỉ cần nhìn vào những viện nghiên cứu như Tổ chức Nghiên cứu Nguyên tử Châu Âu (CERN) hay những trường đại học danh tiếng về nghiên cứu của Vương quốc Anh để thấy những con người với niềm cam kết mãnh liệt trên toàn thế giới đang cùng nhau làm việc để chinh phục những kiến thức bao la về cuộc sống và vũ trụ. Nhưng khoa học cũng cần những nhà lãnh đạo, những nhà hoạch định chính sách – và cả công chúng – hiểu rõ hơn về cách thức, những khám phá và thành tựu đang diễn ra. FameLab là cuộc thi tìm kiếm những nhà khoa học trẻ tài năng nhất trong việc truyền tải những ý tưởng vô cùng phức tạp một cách rất giản đơn và hấp dẫn tất cả chúng ta. Và những người tuyệt vời nhất trong những người tuyệt vời, họ đã cùng tới Cheltenham để chia sẻ niềm đam mê với Vương quốc Anh.”
Cuộc thi sẽ do một hội đồng ban giám khảo gồm các chuyên gia quốc tế về truyền thông khoa học, gồm:
- Matt Taylor – nhà vật lý thiên văn người Anh làm việc tại Cơ quan vũ trụ Châu Âu. Ông được công chúng biết đến khi tham gia vào sứ mệnh của phi thuyền thăm dò không gian Rosetta khi thả robot Philae lên bề mặt sao chổi, là tàu vũ trụ đầu tiên hạ cánh trên một hạt nhân sao chổi.
- Gill Samuels CBE – Gill Samuels là nhà sinh lý học và dược lý thần kinh học thông qua đào tạo, đã từng nhận nhiều giải thưởng quốc gia. Samuels là ủy viên của Bảo tàng Khoa học Anh và từng giữ vị trí Chủ tịch liên hoan khoa học Cheltenham Science Festival. Trong số nhiều trọng trách bà từng nắm giữ, tiến sỹ Samuels từng là Giám đốc Sinh học tim mạch của Tập đoàn dược phẩm đa quốc gia Pfizer Inc. và Giám đốc điều hành về Chính sách Khoa học tại Châu Âu cho tập đoàn này. Bà cũng từng giữ chức vụ Chủ tịch University Women's Club tại London và nay là chức Phó Chủ tịch.
- Tom Thompson OBE – Ủy viên Ban Quản trị của Hội đồng Anh toàn cầu. Tom Thompson là chủ bút của nhà xuất bản The Herald & Times Group, tờ The Herald, tờ Evening Times, Sunday Herald và các trang tin trực tuyến của các báo này. Thomson cũng là chủ tịch của công ty Albagaia Ltd; một công ty về đa dạng công nghệ môi trường.
- Jose Vitor Malheiros – nhà báo khoa học và chuyên gia tư vấn truyền thông khoa học, đã thiết kế chuyên mục khoa học hàng ngày đầu tiên cho truyền thông Bồ Đào Nha vào năm 1990.
- Roberto Trotta – nhà vật lý học thiên thể và tác giả của cuốn The Edge of the Sky, cuốn sách ngắn giới thiệu những khám phá mới nhất và những điều bí ẩn còn bỏ ngỏ của nền thiên văn học hiện đại, chỉ với 1000 từ thông dụng nhất trong tiếng Anh.
- Vivienne Parry – Là một nhà khoa học thông qua đào tạo, Vivienne phụ trách các chương trình về y tế trên kênh Radio 4, viết các bài nghiên cứu về sức khỏe, giới thiệu phim, tổ chức nhiều hội nghị và các cuộc thảo luận cấp cao và đào tạo các nhà khoa học trẻ. Bà cũng giữ vị trí phụ trách về cam kết của Genomics England, công ty thuộc Sở Y tế Anh, cơ quan thực hiện dự án 100.000 Bộ Gen (100.000 Genomes Project), dự án xâu chuỗi toàn bộ 100.000 bộ gen của bệnh nhân sử dụng dịch vụ y tế quốc gia trước năm 2017.
- Hannah Fry – Giảng viên Toán học của Những thành phố thuộc Trung tâm Phân tích Không gian Cao cấp tại trường đại học UCL. Bà cũng là người dẫn chương trình trên kênh Youtube BritLabs của kênh BBC toàn cầu (trước đây mang tên Headsqueeze) và thường xuất hiện trên các kênh truyền hình và radio tại Anh.
- Katie Steckles - Katie Steckles là nhà toán học từ Rochdale, với bằng Tiến sỹ Toán học và hiện đang là người dẫn chương trình toán học của trang Think Maths.
Số lượng quốc gia tham dự FameLab đã tăng hơn hai lần so trong những năm gần đây. Do đó, trong năm 2015 sẽ có ba vòng bán kết quốc tế diễn ra vào ngày thứ Tư 3 tháng Sáu, để lựa chọn những thí sinh xuất sắc nhất vào vòng Chung kết toàn cầu vào ngày thứ Năm, 4 tháng Sáu tại Cheltenham Science Festival.
Diễn biến các vòng bán kết sẽ được quay và có trên trang Youtube sau khi sự kiện diễn ra. Vòng chung kết vào thứ Năm, 4 tháng Sáu sẽ được trình chiếu trực tiếp tại đường link: https://www.youtube.com/watch?v=XsuIRqAwcP0.
Khán giả cũng có thể theo dõi các hoạt động liên quan trên trang Twitter tại tài khoản @FameLabUK và @CheltFestivals, cũng như cùng tham dự các cuộc thảo luận với hashtag #FameLab. Khán giả cũng có thể bình chọn cho thí sinh chung kết yêu thích nhất.
Lưu ý cho nhà báo
FameLab® là sáng kiến của liên hoan khoa học Cheltenham Festivals tại Vương quốc Anh. Hội đồng Anh là đối tác có giấy phép đưa cuộc thi tới 25 quốc gia trên thế giới. Tại Mỹ, Hội đồng Anh hợp tác cùng Cơ quan Hàng không và Vũ trụ Hoa Kỳ (NASA) để tổ chức cuộc thi.
- Vòng bán kết 1: Thứ Tư, 3 tháng Sáu (11.00-12.30) tại Parabola Arts Centre, Cheltenham Ladies’ College, một hoạt động thuộc liên hoan khoa học Cheltenham Science Festival, Cheltenham, Anh. Vòng bán kết thứ nhất là cuộc tranh tài của các quán quân quốc gia của Ý, Úc, Ai len, Hàn Quốc, Bồ Đào Nha, Cộng hòa Síp, Azerbaijan, Thụy Sĩ và Nam Phi.
- Vòng bán kết 2: Thứ Tư, 3 tháng Sáu, 13.30-15.00 tại Parabola Arts Centre, Cheltenham Ladies’ College, một hoạt động thuộc liên hoan khoa học Cheltenham Science Festival, Cheltenham, Anh. Vòng bán kết thứ hai là cuộc tranh tài của các quán quân quốc gia của Bỉ, Tây Ban Nha, Pháp, Rumani, Hong Kong, Vương quốc Anh, Malaysia, Hà Lan và Lithuania.
- Vòng bán kết 3: Thứ Tư, 3 tháng Sáu, 16.00-17.30 tại Parabola Arts Centre, Cheltenham Ladies’ College, một hoạt động thuộc liên hoan khoa học Cheltenham Science Festival, Cheltenham, Anh. Vòng bán kết thứ ba là cuộc tranh tài của các quán quân quốc gia của Israel, Ai Cập, Đức, Hy Lạp, Ba Lan, Việt Nam, Cộng hòa Séc, Tổ chức Nghiên cứu Nguyên tử Châu Âu (CERN) và Croatia.
- Vòng chung kết: Thứ Năm 4 tháng Sáu, 08.30-10.30pm tại EDF Energy Arena, The Times Cheltenham Science Festival, Cheltenham Town Hall & Imperial Gardens, Cheltenham. (Link xem trực tiếp)
Ban giám khảo sẽ trao một giải Nhất và hai giải Nhì. Ngoài ra, một giải thưởng khán giả bình chọn sẽ do các khán giả xem chương trình lựa chọn.
Liên hoan khoa học The Times Cheltenham Science Festival: từ ngày 2 đến 7 tháng Sáu 2015
The Times Cheltenham Science Festival là chuỗi sự kiện tôn vinh khoa học, kỹ thuật và nghệ thuật diễn ra trong sáu ngày do Cheltenham Festivals tổ chức. Đây là cơ hội hiếm có cho công chúng được gặp gỡ trực tiếp với 300 nhà khoa học và tư duy hàng đầu trên thế giới. Liên hoan thường niên đã bán ra 45.000 vé bên cạnh các khu vực mở cửa miễn phí như Discover Zone và các sự kiện và triển lãm miễn phí khác thu hút 17.000 người xem. Chương trình liên hoan trong sáu ngày hứa hẹn sẽ là sự kết hợp tuyệt vời của những bài tranh luận nảy lửa, các thí nghiệm sống và những khám phá đầy kinh ngạc. Tất cả sẽ diễn ra tại Cheltenham Town Hall. (Chi tiết vui lòng xem tại: http://www.cheltenhamfestivals.com/science/)